کاخ چهلستون، یکی از زیباترین مکان های تاریخی در اصفهان است که در محدوده میدان نقش جهان، در دوران صفویه ساخته شده است. عمارت چهلستون در واقع ایوانی دارای 20 ستون است که انعکاس آن ها در آب، سبب اطلاق نام چهلستون شده است.

تاریخچه کاخ چهلستون

 این کاخ در دوران شاه عباس اول عباسی پایه گذاری شد و در زمان پادشاهان بعدی صفوی مانند شاه عباس دوم تکمیل شد و توسعه پیدا کرد. وجه تسمیه کاخ چهلستون، تقدس عدد چهل در مذهب شیعه یعنی دین رسمی فرمانروایان صفوی که مروج آن در ایران بودند است. مجموعه چهلستون اصفهان در سال 1310 با شماره 108 به عنوان گنجینه‌ای از تاریخ، هنر و فرهنگ ایران در فهرست میراث ملی ایران قرار گرفت. همچنین در سال 2011 میلادی با شماره 1372 به عنوان بخشی از میراث جهانی سازمان یونسکو نیز شناخته شد.

بر اساس روایات متعدد، شاه عباس اول نیاز داشت تا در کنار کاخ رسمی خود یعنی کاخ عالی قاپو، که امور دربار را در آن انجام می داد، کوشکی کوچک نیز در اختیار داشته باشد تا به دور از هیاهوی سلطنت و کشورداری در آن استراحت نماید. به همین جهت دستور ساخت عمارتی کلاه فرنگی با اتاق هایی رفیع به ارتفاع 12 متر را در میان باغ جهان نما صادر کرد. به مرور زمان کاخ چهلستون برای پذیرایی از سفرا، رجال، سیاسیون ایرانی و خارجی و برپایی جشن‌های کوچک مورد استفاده قرار گرفت. چنانکه در تاریخ آمده است که شاه عباس اول، جشن نوروز در بیست و سومین سال سلطنت خود را در این عمارت برگزار کرد.

جالب توجه ترین نکته در مورد کاخ چهلستون آن است که از طریق تونلی مخفی به دیگر کاخ های اصفهان از جمله هشت بهشت راه داشته است.

بخش های مختلف کاخ چهلستون

ورودی باغ:

باغ موزه کاخ چهلستون، سه ورودی دارد که در قدیمی و اصلی آن رو به شرق قرار گرفته است. هم اکنون تردد به باغ از درب واقع در خیابان استانداری میسر می باشد. باغ چهلستون کنونی، تنها بخش کوچکی از باغ بزرگی می باشد که در قدیم وجود داشته و بخش ‌های اعظمی از آن در طول زمان به دلیل تخریب ‌و ساخت و سازهای انجام شده در اطراف آن از بین رفته است.

استخر:

استخر کاخ چهلستون که در امتداد مسیر ورودی کشیده شده است، یکی از مهمترین ارکان باغ محسوب می شود. این استخر وظیفه انعکاس 20 ستون موجود در ایوان کوشک را عهده دار است. تیرگی کف استخر، باعث شده است تا در نظر بیننده عمیق ‌تر به چشم بیاید.

ایوان:

نخستین بخش کوشک باغ چهلستون، ایوانی رفیع با 20 ستون ساخته شده بر روی آن است. این ایوان بر صفه ای در ارتفاع یک متری از سطح زمین باغ بنا شده است. هر یک از ستون‌های اصلی ایوان، یک تنه درخت چنار یا کاج است که امروزه روی آنها را با لایه نازکی از تخته رنگ شده پوشانده‌اند. این ستون ها در گذشته به زیبایی با آینه و شیشه ‌های رنگی تزیین شده بودند.