معرفی کاخ گلستان

مجموعه کاخ گلستان در تهران، یکی از آثار به جای مانده از دوران قاجاریه در ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. وقوع رخدادهای تاریخی مهم در این کاخ، آن را به سندی زنده از گذشته ایران تبدیل کرده است. با اینکه تاريخچه كاخ گلستان را به دوران شاه عباس صفوی نسبت می‌دهند؛ اما مهم‌ترین دوره تاریخی این کاخ به عصر آقا محمد خان قاجار مربوط می‌شود. وی پس از غلبه بر لطفعلی خان زند، در سال 1210 هجری قمری تاج‌گذاری و تهران را به‌عنوان پایتخت انتخاب کرد که همین موضوع اهمیتی دوچندان به ارگ سلطنتی گلستان داد.

کاخ گلستان در دوران قاجار

به دلیل سفرهای ناصرالدین شاه قاجار به اروپا و گرایش او به هنر غربی، در زمان سلطنت وی، کاخ گلستان دستخوش تغییراتی به این شیوه شد. در زمان حکومت مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و احمد شاه قاجار تغییرات چندانی در کاخ ایجاد شد. در زمان قاجار، این مجموعه به عنوان محلی برای حکم‌رانی و اقامتگاه سلطنتی و همین طور تعلیم هنرمندان و معماران بود و از همین رو کاخ یادشده در قرن 19 مرکز مهمی برای تولید هنر محسوب می‌شد.

معماری کاخ گلستان

کاخ گلستان یم مجموعه تاریخی محسوب می شود که دارای چندین کاخ و تالار در یک باغ سلطنتی است. ساخت این مجموعه با معماری ایرانی آغار شده و پس از آن با شروع مراودات ایران با اروپا، معماری نئوکلاسیک اروپا به ساختار این کاخ وارد شد. این شیوه معماری را می توان در کاشیکاری های مسحور کننده این کاخ مشاهده کرد.

بخش های مختلف کاخ گلستان

بخش های مختلف این مجموعه عبارتند از: محوطه مجموعه که شامل درختان سر به فلک کشیده و استخر و فواره ها است. عمارت شمس العماره، شاخص ترین و مرتفع ترین بنای این مجموعه محسوب می شود که پیش تر نماد تهران به شمار می رفت. ناصرالدین شاه در سفرهای اروپایی خود به آسمان‌خراش‌ها علاقمند شد. از همین رو دستور ساخت این بنا را داد تا بتواند از آنجا چشم‌انداز تهران و اطرافش را تماشا کند. این بنای پنج طبقه در سال ۱۲۸۴ ساخته شد که با ارتفاع ۳۵ متر بلندترین ساختمان زمان خود بود. برای اولین بار در ساخت شمس العماره از فلز استفاده شد که تحول مهمی در ساختمان‌سازی ایران به شمار می‌رفت. علاوه بر نمای باشکوه و زیبای شمس‌العماره، تزیینات داخلی آن از آینه‌کاری و نقاشی تا گچ‌بری استفاده شده است.

اتاق موزه در جبهه شمال غربی باغ گلستان جزو نخستین موزه سلطنتی و دولتی ایران توسط ناصرالدین شاه ساخته شده است. بعدها اتاق موزه با عنوان تالار سلام مشهور شد و مراسم تاجگذاری پهلوی نیز در این اتاق انجام گرفت. تالار آینه نیز در غرب تالار سلام قرار گرفته و شامل تابلوی رنگ و روغن بزرگی است. ساخت و تزئین این تالار چندین سال طول کشید. تالار ظروف هم شامل هدایای سلاطين اروپایی به شاهان قاجار است. عمارت بادگیر که در ضلع جنوبی باغ گلستان قرار دارد، در زمان فتحعلی شاه ساخته شد.