بزرگترین آینه ایران

دریاچه نمک حوض سلطان که در فاصله 40 کیلومتری شمال شهر قم و 85 کیلومتری جنوب تهران در حاشیه بزرگراه خلیج فارس قرار گرفته است، بعنوان بزرگترین آینه ایران مشهور است. این دریاچه که به دریاچه ساوه قم و دریاچه شاهی نیز معروف است، با مساحتی حدود 240 کیلومترمربع، در دامنه جنوبی رشته‌ کوه‌های البرز قرار دارد.

وسعت و شکل دریاچه نمک حوض سلطان با توجه به ورود آب به آن و میزان بارندگی آن در فصول مختلف سال متفاوت می باشد. رودهای متعددی به این دریاچه وارد می‌شوند که غالبا از اراضی شوره‌ زار نمکی اطراف عبور می‌کنند. از جمله این رودها می‌توان به رود شور و قره‌ چای اشاره نمود.

دریاچه حوض سلطان از دو چاله جدا از هم تشکیل شده است. چاله غربی آن به نام حوض سلطان و چاله شرقی به نام حوض مره بوده که به ‌وسیله ی آبراهه ای به یکدیگر متصل می‌شوند. در فصول پربارش، ابتدا چاله مره پر شده و سپس آب اضافی وارد حوض سلطان می‌شود.

نحوه تشکیل حوض سلطان

حوض سلطان در سال 1262 میلادی و در اثر ساخت جاده شوسه تهران قم تشکیل شد. در 35 کیلومتری مسیر قم-تهران جاده خاکی وجود دارد که به دریاچه می‌رسد. درون دریاچه برای جلوگیری از فرورفتن خودروها در باتلاق و بهره‌برداری از نمک دریاچه نیز جاده خاک ریزی شده است.

دریاچه ساوه نام دیگری است که به حوض سلطان نسبت داده شده است. علت این انتساب نام آن است که حوض سلطان بازمانده دریای بزرگ ساوه می باشد.. این دریاچه به دلیل وجود نمک فراوان در آن، اغلب به نام دریاچه نمک نیز شناخته می‌شود. سالانه مقدار زیادی نمک از دریاچه حوض سلطان استخراج می‌شود.

طبیعت دریاچه

در فصل های کم بارش، کف نمکی این دریاچه پیداست و یکی از جذابیت های این منطقه را که قدم زدن بر این شوره زار است میسر می سازد. اطراف دریاچه حوض سلطان حیات وحش شایان توجهی دارد. پرندگانی مانند غاز خاکستری و انواع عقاب و حیواناتی مثل خرگوش و روباه از جمله جاندارانی هستند که در این ناحیه به وفور دیده می شوند. حشرات و خزندگان زیادی نیز در این ناحیه به چشم می خورد و سبب می شوند تا اکویستم منطقه در تعادل قرار گیرد.

در این منطقه گونه های گیاهی زیادی مثل درمنه بیابانی، سودا، سالسولا و… وجود دارد و در مجموع تعداد گونه های گیاهی آن به بیش از 40 نوع می رسد. یکی دیگر از ویژگی های جالب این دریاچه وجود بیش از  240 گونه ریز موجودات هوازی در دریاچه است. موجوداتی مثل جلبک ‌ها و باکتری ‌ها که از شرایط ژنتیکی خاصی برخوردار هشتند می توانند در این شرایط خیلی شور به حیات خود ادامه دهند.