تاریخچه مسجد شاه اصفهان

مسجد شاه اصفهان یکی از عالی ترین نمونه های معماری مساجد در شهر تاریخی اصفهان می باشد که به دستور شاه عباس صفوی ساخته شد. سردر کاشیکاری شده مسجد با تزئینات حیرت انگیز آن، به خاطر قرارگیری در نمای میدان نقش جهان، در سال 1025 به پایان رسید. در حالی که سایر بخش های مسجد تا آن زمان به طور کامل ساخته نشده بودند. در سر در مسجد شاه، کتیبه ای وجود دارد که در سال 1025 توسط علیرضا عباسی ایجاد شده است. کتیبه فوق بیانگر آن است که شاه عباس مسجد را با اموال خود احداث نموده و هدف او ثوابی بوده است که می خواسته به جدش شاه طهماسب برسد.

معماری مسجد شاه (مسجد جامع عباسی)

معماری مسجد شاه، از جمله خاص ترین نمونه های معماری پس از اسلام در ایران محسوب می شود.  این مسجد دارای یک گنبد اصلی با 4 مناره و 2 شبستان می باشد. از جمله زیبایی های ویژه مسجد امام محراب مرمرین آن است. در زمان صفویان دو مدرسه نیز در دو سمت مسجد امام ایجاد شد که یکی را مدرسه سلیمانیه و دیگری را در زمان حکومت ناصر الدین شاه به دلیل ترمیم و مرمتی که صورت گرفت مدرسه ناصریه نامیدند.

بنای اصلی مسجد شاه رو به سمت قبله ساخته شده است. زاویه میان محور سردر مسجد در میدان نقش جهان نسبت به محور گذرنده از محراب، به سمت قبله بوسیله پاشنه چرخیده است. در نتیجه این چرخش، میدان به سمت جنوب متمایل است اما مسجد جامع به سمت جنوب غربی ساخته شده است.

تزئینات مسجد شاه

کاشیکاری مسجد شاه در نوع بی نظیر بوده و از متد نوین هفت رنگ در آن استفاده شده است. خوش نویسی ها، سنگ تراشی ها و منبت کاری های هنرمندان جلوه و زیبایی این اثر را چند برابر نموده است. سطوح تزئینی که در مسجد امام به کار رفته اند از مهمترین ارکان معماری شناخته شده اند. از آنجایی که در مساجد به کار بردن تصاویر افراد و شخصیت ها غیرمجاز بوده است معماران از دیگر نقش های هنری برای تزئین و زیباسازی آنها بهره جسته اند.

مسجد جامع توسط 18 میلیون تکه آجر و 474 هزار کاشی بنا شده است. همچنین سنگ های مرمر در بنا به وفور یافت می شوند. بلندی مناره های مسجد تقریبا 33 متر اندازه گیری شده و این در حالیست که مناره هایی که بالای بخش شبستان مسجد واقع شده اند حتی به مراتب بلند تر نیز می باشند. در بخش ورودی دو قاب ساخته شده است که نمایانگر طرح سجاده نماز هستند.

سنگاب های مسجد شاه

در مسجد شاه هفت سنگاب ساخته شده است:

• سنگاب درب ورودی
• سنگاب چهلستون غربی
• سنگاب چهلستون شرقی
• سنگاب گنبد غربی
• سنگاب گنبد شرقی
• 2 سنگاب دیگر

سنگاب درب ورودی و چهلستون غربی از سنگ یشم ساخته شده است و دارای حفاظ می باشند. سنگاب چهلستون شرقی از آهک ساخته شده و سنگاب گنبد غربی و شرقی از جنس مرمر هستند. در بخش جنوب غربی مسجد و در بخش شرقی ورودی اصلی نیز 2 سنگاب دیگر قرار دارد.